Een dialoog met Bart en Carlen
De lijn tussen kunst en grafisch ontwerp is dunner dan men vaak denkt. Bart Gielen en mezelf gaan in gesprek over de overlap tussen deze disciplines. Hoe versterken deze technische en creatieve werelden elkaar? En waar blijven ze toch fundamenteel anders?
Seurat als artistieke voorloper
Carlen: Bart, je balanceert al jaren tussen de grafische wereld en je kunstpraktijk. Hoe begon dat voor jou?
Bart: Zo’n twintig jaar geleden ben ik afgestudeerd als grafisch vormgever. Sindsdien heb ik verschillende jobs gehad in de grafische sector. Vanaf 2015 begon ik daarnaast mijn tekenwerk te exposeren, en sindsdien maak ik al bijna tien jaar de switch tussen grafisch werk en kunst.
Carlen: Dat moet een boeiende wisselwerking zijn. Zelf stuur ik een team van technische experten aan bij Athena Graphics, dé design to print company. Premedia en de flexo-industrie uitleggen blijft wel complex. Heb dit ooit eens geprobeerd in de kleuterklas van onze jongens. Aan de hand van een loepje liet ik hen zelf ontdekken hoe een verpakking opgebouwd is uit kleine puntjes. Daarin zit ook een link met de kunst, met Georges Seurat bijvoorbeeld, die de meest levendige kleuren creëerde door middel van kleine stippen.
Fibonacci
Carlen: Het fascineert me ook hoe kunst en grafisch ontwerp overlappen in hun gebruik van wiskundige structuren. Denk bijvoorbeeld aan de Fibonacci-reeks, die niet alleen in de natuur voorkomt, maar ook vaak wordt toegepast in zowel kunst als grafisch ontwerp. Zo wijdde een van onze klanten Weleda er een 100 pagina lange brand manual aan.
Bart: Ja, dat klopt. De Gulden Snede en Fibonacci zijn mooie voorbeelden van hoe wiskunde kan bijdragen aan esthetiek. Voor mij zijn de raakvlakken dan ook eerder technisch van aard. In de grafische sector denk je steeds mee met de klant, je probeert hun product of dienst zo sterk en origineel mogelijk te presenteren. Wanneer je datzelfde doet in de kunst, ben je bezig met designobjecten of decoratief werk, zonder veel gevoel.
Bart: Hoe langer ik kunst maak, hoe meer ik erover nadenk hoe goede kunst tot stand komt. Het heeft veel met je leefwereld en je buikgevoel te maken. Kunst moet eerlijk zijn, terwijl grafisch ontwerp steunt op logische en berekenbare aspecten.
De perfecte grijsbalans
Carlen: Wist je trouwens dat de beste fotoprints, al zijn ze in zwart-wit, zijn opgebouwd in CMYK: cyaan, magenta, yellow en key (zwart)? Een collega wist me dit te vertellen nadat hij de prints van Stephan Vanfleteren zag. Ik zat samen met hem en een andere collega in de auto, het was de dag na het presidentsdebat tussen Harris en Trump en het ging over het gevaar van het binair denken in onze maatschappij. Het leven is niet zwart-wit, en dat geldt ook voor de manier waarop we naar de wereld kijken. “Niets mooier toch dan een perfecte grijsbalans?” sloot hij mee af. Een perfecte grijsbalans is ook opgebouwd in CMYK, vond dit prachtig verwoord.
Bart: Het idee van een grijsbalans past ook perfect bij de nuances die je in kunst vindt. Het is nooit simpelweg zwart of wit, maar een spel van subtiele tinten en betekenissen. In de kunst ligt de kracht in het loslaten. Waar in het grafische alles vaak heel berekend en gestructureerd is, vraagt kunst om meer intuïtie en vrijheid. Het is een proces van vertrouwen op je instinct en de controle durven loslaten, net zoals in onze huidige maatschappij, waar steeds meer mensen op zoek gaan naar ontsnappingen uit de drukte.
Fotografie en AI
Carlen: Zou daar ook het onderscheid liggen met AI? In het grafische is het al lang niet meer weg te denken, bijna zoals de opkomst van de fotografie aan het begin van de 19e eeuw. Het dwong de kunst zichzelf opnieuw uit te vinden.
Bart: Misschien moeten we als kunstenaars verder graven en putten uit het onbekende, dat wat nog niet vastligt. Ja, misschien is dat het wel?
Comments